Kritiek leveren, we doen het allemaal. Maar waarom doen we dit eigenlijk? Als ondernemer heb ik afgelopen jaar ook heel wat kritiek of “feedback” moeten incasseren. In deze aflevering deel ik mijn eigen ervaringen en vertel ik waarom we die drang voelen om alsmaar commentaar te leveren op anderen.
Je luistert naar de podcast van schop naar de top door Lotje Euser, aflevering nummer 59.
Good morning! Voor als je me nog niet kent: ik ben Lotje Euser, ik ben business mentor voor ondernemers en het is mijn missie om meer vrouwen naar de top te helpen. Ik herhaal dit volgens sommigen niet genoeg in mijn podcasts dus bij deze. De meesten onder jullie weten wel wie ik ben, maar voor jou die nu zomaar in deze podcastaflevering terecht komt: voel je welkom en nu weet je ongeveer wat ik doe.
Zit je al lekker in kerstsfeer? Of ben je nog momenteel te druk met het afronden van zaken op je werk of business? Ik ben benieuwd waar jullie je allemaal mee bezig houden.
Zelf ben ik de trajecten met mijn klanten aan het afronden en plannen aan het maken voor komend jaar. En eigenlijk slide ik vrij rustig naar de feestdagen toe.
Vandaag wil ik het hebben over triggers en kritiek hebben op anderen. Eerder dit jaar heb ik al een podcast gemaakt over de meningen van anderen, dit is trouwens een van de best beluisterde podcastafleveringen van dit jaar, hoe mooi!
En vandaag wil ik het over de andere kant van de medaille hebben: wanneer je anderen bekritiseert.
We weten allemaal dat het niet leuk is om kritiek te ontvangen, of kritiek verpakt in het papiertje van feedback.
Toen ik in het bedrijfsleven startte, net afkomend van mijn communicatieopleiding was ik geleerd dat feedback een cadeautje is. Dat je het als een cadeautje moet ontvangen.
Enerzijds ben ik het daarmee eens: blijkbaar geven mensen er genoeg om, om je feedback te geven. Als ze niet zouden care-en dan zouden ze niks zeggen. Dan zouden ze je niet vertellen dat er een stukje spinazie tussen je tanden zit, voordat je in een meeting gaat, of dan zouden ze je niet vertellen dat er een enorme spelfout zit in het persartikel wat je net naar buiten wilde brengen.
Maar wat als die feedback nou helemaal niet als een cadeautje voelt? Want dat kan natuurlijk heel goed. We zitten niet altijd op die feedback te wachten van anderen.
Wat me deze podcast doet maken is dat ik afgelopen jaar als ondernemer echt wel veel “feedback” heb ontvangen op de manier waarop ik post, mijn foto’s en mijn uiterlijk. Niet alleen online, ook offline. Noem het feedback, noem het kritiek – het hangt daar een beetje tussenin.
Maar zoals mijn eigen coach zei: feedback is niet altijd een cadeautje, zeker als het je ongevraagd gegeven wordt, en zeker ook als dit in een niet veilig voelende omgeving gebeurt.
Als coach zijnde, vraag ik mensen, ook mijn klanten vaak: wil je weten wat ik hiervan vind? Meestal vragen mijn klanten het vanzelf aan mij: Lotje, wat vind jij hiervan? Lotje wat kan ik hieraan verbeteren? Maar soms gebeurt dat niet, en voel ik dat ik er iets over wil zeggen.
In dat geval vraag ik altijd toestemming om feedback te geven, en mochten mensen het niet willen ontvangen, all good. Maakt mij helemaal niets uit.
Maar ik heb afgelopen jaar best vaak meegemaakt dat mensen mij ongevraagd feedback gaven, en dan met name over mijn uiterlijk.
En als je me een beetje volgt op social media, dan zie je dat uiterlijk best belangrijk voor mij is. Daar kreeg ik trouwens laatst ook een opmerking over. “Je uiterlijk is belangrijk voor je.” – yes that is!!
If I look good, then I feel good. Voor sommige mensen is dat een afgetraind lichaam, of lekker strak in het pak, voor mij is het geföhnd haar, gelakte nagels en een eyeliner die zo strak is dat je er u tegen zegt.
Ik ben ontzettend vrouwelijk. In de manier waarop ik praat, ik heb een vrij hoge stem, ik heb curves, ik kleed me vrouwelijk – maar dat wordt niet altijd geaccepteerd in deze wereld.
Niet altijd van mannen, maar met name ook niet van vrouwen. Ik denk dat ik van vrouwen de meeste kritiek heb gehad dit jaar.
Deze week ook weer, en ik ben nu even heel eerlijk want je denkt misschien: ja maar wat zeggen mensen dan bijvoorbeeld? Nou ik kreeg dus deze week een DM op linkedin waarin iemand zei dat mijn foto’s op dat platform hem irriteerden omdat het leek alsof ze zo van Instagram afkwamen. En dat hij ze afleidend vond van de context.
Dat was letterlijk wat er in de DM stond. En als ik zulke berichten krijg dan doet dat natuurlijk iets met me. Ik ben een mens, ik ben niet van steen.
Dit zijn dus dingen waar mensen zich druk over maken en dan de behoefte voelen om hun mening ongevraagd te delen in een dm.
Maar ook van vrouwen kreeg ik de nodige kritiek te verduren zoals: je komt niet authentiek over, je bent niet relatable, je komt te perfect over, je doet te stoer/krachtig, je komt te afstandelijk over, je komt niet echt over.
Ik zal je eerlijk vertellen: het laat me niet koud. Ik ben iemand die houdt van harmonie, die het belangrijk vindt dat iedereen zichzelf kan zijn. Als mensen dan mij niet mijzelf laten zijn en daar kritiek op hebben, dan vind ik dat soms best moeilijk.
Het is zo makkelijk om iemand te beoordelen op een eerste indruk, maar ondertussen moet je je realiseren dat dit soort feedback ook iets met iemand doet.
Voor mij zit het zo: ik ben ondernemer geworden omdat ik meer uitdrukking wilde geven aan mijzelf. Hoe ik dingen zie, hoe ik mezelf wil uitdagen, hoe ik mezelf wil laten zien aan de wereld. Ik wil mijn verhaal vertellen en duidelijk neerzetten om daar anderen mee te helpen.
Altijd al, sinds ik in veel mannenwerelden heb gewerkt, weet ik dat ik op een bepaalde manier opviel omdat ik mijn vrouwelijkheid niet probeer te verdringen of verstoppen. Ik ben gewoon die vrouw die zich niet laat tegenhouden om in jurken en op hakken te lopen. Want ik voel mij daar prettig bij.
En ik weet dat een hoop mensen op deze wereld, niet alleen maar vrouwen maar wel een hoop vrouwen, niet zichzelf durven te zijn. En niet dat ene rokje aandoen naar kantoor vanwege de mogelijke reactie die ze zou ontvangen. Of jij als man die nou ook wel eens gewoon lekker dat ene shirt met opvallende print zou willen aandoen, maar die al jaren in de kast hangt omdat je niet teveel wilt opvallen.
Ik was die vrouw altijd al die glitterpakken aandeed naar de kerstborrel, en dan vervolgens nog met een tweede paar aan kwam zetten als haar voeten pijn deden. Wat anderen daarvan vonden? I don’t care – maar ik kreeg altijd wel een hoop complimenten ook. Dus naast kritiek, ook complimenten.
En iets dat ik vanuit huis heb meegekregen is: Lotje, pas op met hoe je je kleedt, zorg dat je professioneel en representatief overkomt. Zorg dat je rokje niet te kort is, zorg dat je geen inkijk hebt. Al die dingen, echt puur uit bescherming – maar uiteindelijk moeten wij zelf degenen zijn die bepalen hoe we eruit zien. Niet onze omgeving, hoe goed bedoeld ook.
Misschien herken je dit. Of misschien ben je je er nog helemaal niet bewust van. Denk er dan eens over na? Heb jij ook bepaalde zaken meegekregen vanuit huis? Bepaalde overtuigen die je ouders je hebben meegegeven?
Als je weet wat jou is meegegeven, en je bent je er bewust van, dat je je vervolgens afvraagt: hoort dit nog wel bij mij? Dient dit mijn ware zelf op dit moment? Wil ik dit vasthouden of mag ik dit ook loslaten?
En wanneer mensen niet zichzelf durven te zijn is dat met name door de reactie die ze denken te krijgen van anderen. En de gevoelens die die reacties teweeg brengen. En dat is een probleem. Dat creëert een cultuur van angst, waarin mensen niet echt zichzelf kunnen zijn en kunnen floreren. Dat creëert ook frustratie en een dissasociatie van wie mensen in hun kern écht zijn. Want als je je gedraagt als een ander, als iemand die jij diep van binnen niet bent, dan op een gegeven moment weet je niet meer wie jij precies bent.
Lady Gaga ervoer dit tijdens de opnames van House of Gucci, waarin ze die vrouw Patricia Reggiana van Maurizio Gucci speelde. Ze ging zo diep op in haar rol, ze belichaamde die rol zo sterk, dat het na de opnames echt een tijd duurde voordat ze zich als haarzelf weer voelde. Ze wist voor een tijd letterlijk niet meer wie ze echt was.
Je ziet het ook met zoveel celebrities – ik kijk deze week die mini serie over Meghan en Harry – is zo’n goed voorbeeld. Wat de media hun en met name Meghan heeft aangedaan, hoe zij continu is neergesabeld – daar lusten de honden geen brood van. En dat is een van de redenen waarom zoveel celebrities, maar natuurlijk ook niet bekende mensen, zich depressief voelen omdat ze letterlijk bij alles wat ze doen, afgunst ontvangen en daardoor het gevoel krijgen dat ze niet meer zichzelf mogen zijn.
Als je niet jezelf kunt zijn in deze wereld vol mogelijkheden en waar the sky the limit is, wat ga je dan doen? Alles begint namelijk met jezelf. Als jij zelf je gelimiteerd voelt, laat die sky high dan maar zitten. Het voelt namelijk niet goed, om je te gedragen als iemand anders. Je houdt het misschien een tijdje vol, misschien wel jaren maar ondertussen kan dit je echt opbranden omdat je niet echt volgens je eigen essentie leeft.
Ik heb afgelopen tijd veel interviews gehouden met vrouwen die enorme mooie loopbaancarrières achter de rug hebben, en daarin kwam veel terug dat zij allemaal wel hebben meegemaakt dat ze vrouwen om zich heen zagen veranderen door de cultuur waar zij in werkten. Echt bizar hoe vaak dit topic terugkwam. Niet alleen uit interviews met vrouwen, ook met een aantal mannen die in de corporate wereld werken.
Dat ze allemaal wel vrouwen hebben ervaren die van liefdevol, aandachtig en zorgzaam veranderden in de mannen om zich heen, zich super mannelijk gingen gedragen, niet meer hun ware zelf waren en kei en kei hard werden. Dat het zich uitte in enorm competitief gedrag en het neerhalen en afblaffen van andere vrouwen – je las dit ook terug in dat artikel over DWDD in de Volkskrant. Dat een van die redacteuren Dieuwke Wynia van zorgzame vrouw veranderde in een keiharde schreeuwende man. Dat gebeurt er dus als je niet jezelf kunt zijn. Dan ga je je aanpassen aan je omgeving en word je iemand die je niet bent, met alle gevolgen van dien.
Misschien denk je nu; ho ho, zo erg is het niet bij mij. Maar het zit hem vaak al in kleine dingetjes, zoals lachen om de grapjes van je baas die eigenlijk niet door de beugel kunnen en racistisch zijn. En je voelt het, je weet het: dit kan niet. Maar je durft op dat moment niet jezelf te zijn en te zeggen: zoo dit kan echt niet wat je zegt. En dat je dit niet doet, maar meelacht, is ook al een bepaalde manier van aanpassen en niet je ware zelf zijn.
En dat wil ik voorkomen, ik wil mensen helpen om hun ware zelf te durven zijn. Ik wil zelf ook mijn ware zelf zijn. En voor mij is vrouwelijkheid een groot onderdeel van hoe ik ben. Of anderen dat nou leuk vinden of niet. Maar als jij als omstander daar kritiek op levert, of kritiek op anderen zeg je letterlijk: jij mag niet zo zijn zoals je je nu gedraagt. Je beperkt daarin anderen.
Terwijl ik aanneem dat jij ook gewoon jezelf wilt zijn in deze wereld? Ook al heb je een hele harde lach, staan je tanden net een beetje scheef, loop je mank, is je even voet groter dan de ander, slis je een beetje, maak je soms grappen op het verkeerde moment – wil je niet dat mensen jou gewoon accepteren zoals je bent? Dat je het gevoel hebt dat je volledig jezelf kunt zijn, met alle mooie en minder mooie kanten van jezelf?
Dan is hier mijn boodschap voor jou: gun dat anderen dan ook. En geef niet zomaar ongevraagde feedback. Want niet iedereen zit op jouw feedback te wachten. Ook al vinden we zelf van wel.
Ik vind zelf ook dat ik een van de commentatoren zou moeten zijn bij het Europese songfestival, maar betekent dat ook dat ik geschikt ben voor die rol? Dat andere mensen op mijn commentaar zitten te wachten? Niet persé.
En weet ook dat als we getriggerd worden door anderen, door iets wat anderen zeggen, we altijd mogen kijken waar dat oordeel in onszelf vandaan komt. Welke schaduwkant naar voren komt in ons. Ik had het laatst met mijn pianodocent over de rokjes van pianiste Yuja Wang. Mijn pianodocent zei dat hij dat afleidend vond van de muziek. Er kwam een interessant gesprek uit voort. Ik zei namelijk: ik heb er geen problemen mee. Waarom vind je dat mensen zich op een bepaalde manier zouden moeten kleden als pianist? Waarom is die norm zo belangrijk voor jou?
Ik zei: wat als zij zich nou prettig voelt in die rokjes, wie ben jij dan om daar over te oordelen? En het was heel mooi wat daar gebeurde. Want ik had er dus geen problemen mee. En hij wel. Een week later zei hij dat hij nog eens had nagedacht over ons gesprek en zich realiseerde dat zijn oordeel, meer zei over hemzelf dan over haar.
Nu is de klassieke muziekindustrie ook best.. oubollig? Ik was toen ik jong was enorm fan van Vanessa Mae, die met haar spannende outfits en elektrische viool ook echt een lans brak voor andere klassiek geschoolde muzikanten en klassieke muziek op een hele andere manier bracht. Maar als mensen iets anders doen dan de norm, dan roept dat altijd weerstand op. Mensen zijn het niet gewend, ze worden getriggerd omdat het niet is zoals het “hoort” dus wat is de manier om ermee om te gaan? Ze keuren het direct af en leveren commentaar.
Dat is hoe vast gesleten wij zitten in onze eigen gecreëerde systemen. En dat we ons getriggerd voelen als iets op een andere manier gaat of eruit ziet.
En dat is dus altijd als we een oordeel vellen. Er wordt iets in ons getriggerd, onze schaduwkant – een kant die in onszelf zit maar die we willen verbergen en die we niet willen erkennen. Maar die er wel degelijk is, want anderen zouden we niet getriggerd voelen. En het zegt eigenlijk meer over hoe wij in elkaar zitten dan anderen.
Het hebben over schaduwkanten en over Karl Jung, een van de grondleggers van schaduwwerk is een heel mooi topic maar voor weer een ander moment, anders wordt deze podcast ontzettend lang.
Nou ik hoop dat deze podcast jou aan het nadenken zet over waar jij een oordeel over hebt. En of jij ook vasthoudt aan bepaalde normen, waardoor je commentaar hebt op mensen die niet aan die norm voldoen. En dat je je afvraagt: waarom wil ik eigenlijk dat mensen hier aan voldoen? En waarom laat ik andere mensen niet gewoon zichzelf zijn, zonder ongevraagd feedback te leveren? En heb ik eigenlijk wel het gevoel dat ik mijzelf kan zijn, bij mijn vrienden, familie of op werk? Of pas ik me ook soms aan? En waarom dan?
Naja dat is in een notendop natuurlijk ook waar ik mensen op coach. Ik zeg altijd dat je het best in sales wordt door jezelf te zijn. Maar jezelf zijn is niet alleen belangrijk omdat je je bedrijf er beter door kunt leiden, maar ook omdat het vooral veel prettiger voelt als je jezelf durft en kunt zijn. Of je nou ondernemer bent, of in loondienst zit.
En we oordelen natuurlijk allemaal, en hoe meer je over jezelf te weten komt en over de manier waarop jij oordeelt, hoe meer vragen dat ook weer oplevert. Eigenlijk is het een endless story. Maar des te mooier want je ontdekt hiermee ook weer nieuwe delen van jezelf en je kunt jezelf daardoor ontdoen van de overtuigingen die in je hoofd sluimeren maar eigenlijk niet onderdeel zijn van wie jij bent in je kern.
En mocht dit verhaal nou op je aanslaan. In januari start ik een programma: Fortified Femme en het gaat helemaal over jezelf durven zijn wanneer je verkoopt. Over jezelf omarmen, vertrouwen op je eigen kracht en dit te gebruiken voor je sales. En sales is in mijn ogen zoveel meer dan alleen: ik heb een product, wil je het kopen? Het is ook je ideeën verkopen aan je baas, je collega’s overhalen om je te helpen bij een nieuw project, of solliciteren bij je droombedrijf – het is allemaal sales. Dus mocht je er iets voor voelen om mee te doen, je kunt je nog aanmelden.
Dit programma is in een groep en ik heb al zo’n leuke groep van vrouwen bij elkaar gekregen, mocht je nu als man denken: kan ik ook meedoen? Zeker. Ik denk dat een hoop mannen ook baat zullen hebben bij dit programma. Omdat het vooral gaat over jezelf zijn wanneer je verkoopt.
We starten 9 januari en het programma duurt tot eind januari, ik organiseer groep calls aka masterclasses waarin ik ook coach en je zit in een groep op Voxer waar je steun en motivatie van mij maar ook anderen ontvangt. Je kunt je aanmelden via mijn link in bio op instagram, of mail me even voor de link info@lotjeeuser.com Deelname kost momenteel nog €222. Na oud en nieuw gaat de prijs naar €333.
Oke genoeg gepraat voor deze aflevering. Ik hoop dat je er iets van hebt opgedaan voor jezelf, vergeet niet te abonneren op mijn podcast en ik vind het super leuk als je natuurlijk even 5 sterren review geeft op spotify. Denk je nou: ik wil 4 sterren geven, dan zeg ik: laat dan maar zitten ;).
Dankjewel voor het luisteren en tot de volgende keer!